مالیات بر درآمد اجاره ملک (1404)

تمام نکات جدید مالیات اجاره ملک ۱۴۰۴ را اینجا بخوانید: نحوه محاسبه، نرخ‌ها، معافیت‌ها، جریمه‌ها، ثبت و پرداخت آنلاین، جواب سؤالات پرتکرار موجران درباره ملک مسکونی و تجاری.

فهرست مطالب:

• مالیات بر درآمد اجاره ملک چیست؟
• چه کسانی موظف به پرداخت مالیات بر درآمد اجاره ملک هستند؟
• درآمد مشمول مالیات اجاره
• نحوه محاسبه مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال ۱۴۰۴
• معافیت‌های مالیات بر درآمد اجاره خانه
• مهلت، مراحل و سامانه‌های پرداخت مالیات اجاره ملک
• جریمه‌ها و پیامدهای عدم پرداخت یا تأخیر در مالیات اجاره ملک ۱۴۰۴
• اعتراض و تجدیدنظر به مالیات اجاره ملک
• مالیات اجاره ملک تجاری و اداری
• مالیات بر درآمد اجاره ملک در شهر قم
• جمع‌بندی

هر آنچه که باید از مالیات بر درآمد اجاره ملک بدانید

بازار اجاره ملک در ایران همواره یکی از مهم‌ترین منابع درآمد برای مالکان به شمار می‌رود. اما همراه با این درآمد، مسئولیت‌ها و تعهدات قانونی نیز مطرح است؛ از جمله  پرداخت مالیات بر خانه اجاره ای که هر ساله طبق مقررات جدید سازمان امور مالیاتی باید رعایت شود.در سال ۱۴۰۴، قوانین مالیاتی برای اجاره املاک با تغییراتی همراه بوده، و اطلاع دقیق از نحوه محاسبه، نرخ‌ها، معافیت‌ها و مراحل پرداخت، برای هر صاحب ملکی ضروری است.در این راهنما، به زبان ساده و کاربردی، مهم‌ترین نکات مالیات اجاره ملک را پوشش داده‌ایم تا هم موجرین و هم مستأجران با آگاهی کامل اقدام کنند.

برای راحتی و صرفه‌جویی در وقت، نسخه صوتی این مقاله با کیفیت حرفه‌ای تهیه و در اختیار شماست.

برای آشنایی بیشتر با انواع مالیات‌های حوزه املاک، پیشنهاد می‌کنیم مقاله تخصصی «راهنمای جامع مالیات املاک ایران در سال ۱۴۰۴» را مطالعه کنید.

مالیات بر درآمد اجاره ملک چیست؟

مالیات بر درآمد اجاره ملک، مبلغی است که مالکان بابت اجاره دادن واحدهای مسکونی یا تجاری خود به دولت پرداخت می‌کنند. این مالیات بر اساس درآمدی که از اجاره ملک (بر اساس قرارداد یا ارزش منطقه‌ای) به دست می‌آید، محاسبه می‌شود.قانون‌گذار هدف از وضع این مالیات را شفاف‌سازی معاملات ملکی، ایجاد عدالت مالیاتی، تنظیم بازار اجاره و تأمین بخشی از درآمدهای عمومی دولت اعلام کرده است.

بطور کلی، همه افرادی که ملک مسکونی یا تجاری خود را اجاره می‌دهند—چه شخص حقیقی و چه حقوقی—مشمول این نوع مالیات خواهند شد. البته، برخی معافیت‌ها و استثناها هم وجود دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.

چه کسانی موظف به پرداخت مالیات بر درآمد اجاره ملک هستند؟

طبق قانون مالیات‌های مستقیم، هر فرد یا شرکتی که ملکی را اجاره می‌دهد، موظف است نسبت به پرداخت مالیات بر درآمد اجاره آن ملک اقدام کند. این گروه‌ها شامل دو دسته اصلی هستند:

۱. اشخاص حقیقی (افراد عادی)

مالکان حقیقی—افراد معمولی که به نام خود یا اعضای خانواده‌شان یک یا چند ملک را اجاره می‌دهند—در صورت دریافت اجاره، باید مالیات مربوط به درآمد اجاره خود را پرداخت کنند.

تعداد واحدهای اجاره‌ای، نوع قرارداد (سنتی یا رسمی)، و حتی نوع کاربری (مسکونی یا تجاری)، مانع از الزام به پرداخت مالیات نخواهد بود، هرچند ممکن است برخی معافیت‌ها شامل حالشان شود.

۲. اشخاص حقوقی (شرکت‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات)

شرکت‌ها، سازمان‌ها و نهادهایی که مالک ملک هستند و آن را به اجاره واگذار می‌کنند، به عنوان اشخاص حقوقی محسوب می‌شوند و موظف به پرداخت مالیات اجاره طبق نرخ‌های متفاوت و قوانین خاص خود هستند.

نکات مهم:

• مالکین چند ملک: افرادی که بیش از یک واحد ملکی دارند، برای هر واحد اجاره‌ای موظف به پرداخت مالیات جداگانه هستند (با رعایت معافیت‌های قانونی).

• مستأجران: وظیفه‌ی پرداخت مالیات مستقیماً بر عهده موجر (مالک) است، اما در برخی موارد خاص—مانند قراردادهای دارای مالیات تکلیفی یا اجاره به دستگاه‌های دولتی—ممکن است بخشی از مالیات توسط مستأجر پرداخت و از اجاره کسر شود.

• املاک موروثی: وراثی که از اجاره ملک ارثیه درآمد کسب می‌کنند نیز موظف به پرداخت مالیات بر سهم خود هستند.

بیشتر بخوانید: مالیات خانه های خالی

درآمد مشمول مالیات اجاره

درآمد مشمول مالیات اجاره، مبلغی است که مالک از اجاره دادن ملک خود (چه مسکونی و چه تجاری) دریافت می‌کند و طبق قانون باید مالیات آن را پرداخت کند. اما همیشه کل مبلغ دریافت‌شده مشمول مالیات نیست و بسته به نوع قرارداد و شرایط، محاسبه آن فرق می‌کند.

جزئیات مهم در تعیین درآمد مشمول مالیات:

• اجاره ماهانه یا سالانه: مبلغی که طی قرارداد اجاره به طور ماهانه یا سالانه از مستأجر دریافت می‌شود.

• رهن کامل یا ترکیبی: اگر بخشی از اجاره به صورت رهن (ودیعه) باشد، آن مبلغ هم به نرخ مشخصی معادل‌سازی و به مجموع درآمد اضافه می‌شود. طبق دستورالعمل سازمان امور مالیاتی، معمولاً هر صد میلیون تومان ودیعه معادل اجاره ماهانه محاسبه می‌شود.

• ملاک قانونی: اگر مبلغ اجاره در قرارداد کمتر از نرخ منطقه‌ای تعیین‌شده توسط اداره مالیات باشد، مالیات بر اساس نرخ منطقه‌ای محاسبه می‌شود و نه نرخ قرارداد.

• هزینه‌ها: برخی هزینه‌ها (مانند عوارض شهرداری یا تعمیرات) که مستأجر به عهده می‌گیرد، به عنوان جزء درآمد اجاره برای مالک در نظر گرفته می‌شود.

• واحدهای خالی: درآمد مربوط به واحدهای اجاره داده نشده (یعنی خانه خالی) مشمول مالیات اجاره نیست، اما ممکن است تحت قوانین دیگری مثل مالیات بر خانه‌های خالی قرار گیرد.

به طور مثال:

اگر یک مالک، آپارتمان مسکونی را با مبلغ ۲ میلیون تومان اجاره ماهانه و ۶۰ میلیون تومان ودیعه در سال ۱۴۰۴ اجاره دهد، ابتدا ودیعه را طبق فرمول سازمان مالیاتی به اجاره ماهانه معادل تبدیل و سپس مجموع را به‌عنوان درآمد اجاره سالانه برای محاسبه مالیات لحاظ می‌کنند.

نحوه محاسبه مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال ۱۴۰۴

پرداخت مالیات بر درآمد اجاره طبق مقررات به این صورت انجام می‌شود که ابتدا «درآمد مشمول مالیات» سالانه محاسبه شده و سپس نرخ مالیات بر اساس جداول سازمان امور مالیاتی اعمال می‌گردد. نرخ‌ها بسته به اینکه مالک شخص حقیقی است یا حقوقی (شرکت، مؤسسه و…) متفاوت‌اند.

محاسبه گام به گام:

1. محاسبه کل درآمد اجاره سالانه:

   مجموع اجاره نقدی و معادل ریالی ودیعه (رهن) براساس فرمول سازمان مالیاتی محاسبه می‌شود.

2. کسر معافیت‌های قانونی:

   اگر ملک یا مالک مشمول معافیت باشد، آن مبلغ از درآمد اجاره کسر خواهد شد.

3. اعمال نرخ‌های مالیاتی:

برای اشخاص حقیقی:

نرخ مالیات اجاره پلکانی است و مطابق ماده ۱۳۱ قانون، سود خالص به نرخ‌های ۱۵% تا ۲۵% (در سال ۱۴۰۴)، بسته به میزان درآمد، مشمول مالیات می‌شود.

برای اشخاص حقوقی:

نرخ مالیات ثابت (۲۵%) روی کل درآمد خالص اجاره محاسبه می‌شود.

جدول نرخ مالیات اجاره ملک برای اشخاص حقیقی (۱۴۰۴)

مثال محاسبه (ساده و عددی):

فرض کنید مالی یک آپارتمان را با شرایط زیر اجاره داده‌ایم:

• اجاره نقدی ماهانه: ۵ میلیون تومان

• رهن (ودیعه): ۱۰۰ میلیون تومان (طبق مقررات، معادل اجاره ماهانه محاسبه می‌شود: معمولاً هر ۳۰ میلیون تومان ودیعه معادل ۱ میلیون تومان اجاره است)

• پس معادل اجاره ماهانه رهن = ۱۰۰ میلیون ÷ ۳۰ = ۳/۳ (تقریباً) میلیون تومان

• مجموع اجاره ماهانه: ۵ + ۳/۳ = ۸/۳ میلیون تومان

• درآمد اجاره سالانه: ۸/۳ × ۱۲ = ۹۹/۶ میلیون تومان

• با توجه به جدول بالا، این درآمد سالانه مشمول نرخ ۱۵٪ خواهد بود:

مالیات سالانه: ۹۹/۶ × ۰/۱۵ ≈ ۱۵ میلیون تومان (تقریبی)

نکته:اگر مالک شخص حقوقی باشد، همین درآمد سالانه × ۲۵٪ محاسبه می‌شود. ضمناً اگر چند ملک اجاره داده شده باشد، مجموع درآمد همه املاک محاسبه می‌شود و سپس معافیت قانونی کسر خواهد شد.

بیشتر بخوانید: مالیات بر خانه‌های لوکس

معافیت‌های مالیات بر درآمد اجاره خانه

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مالکان، اطلاع از شرایط معافیت یا بخشودگی مالیات اجاره است. قانون مالیات‌های مستقیم، بسته به نوع ملک، موقعیت، و وضعیت خانوادگی یا تعداد واحدها، معافیت‌هایی در نظر گرفته است.

۱. معافیت اجاره یک واحد مسکونی برای اشخاص حقیقی

• هر شخص حقیقی که تنها یک واحد مسکونی در ایران (در شهرهای با جمعیت کمتر از ۱۰۰ هزار نفر) در اختیار داشته باشد و اجاره دهد، از پرداخت مالیات بر درآمد اجاره معاف است.

• برای ساکنین شهرهای بزرگ (تهران، استان‌های بزرگ و مراکز استان) سقف معافیت مطابق اعلامیه سالانه سازمان مالیاتی است.

• تهران: معافیت تا ۱۵۰ متر مربع

• سایر شهرها: معافیت تا ۲۰۰ متر مربع

(واحدهای بزرگ‌تر فقط به نسبت مازاد مشمول مالیات می‌شوند.)

۲. املاک متعلق به شهدا، جانبازان بالای ۵۰٪ و آزادگان

• واحدهای مسکونی متعلق به اشخاص مذکور از مالیات اجاره معاف است.

۳. املاک وقف، حبس و موقوفه

• درآمد اجاره املاکی که به صورت رسمی وقف عام، حبس یا موقوفه باشند و درآمد آنها صرف امور خیریه شود، معاف است.

۴. املاکی با کاربری آموزشی، درمانی، مذهبی

• واحدهایی که مطابق اساسنامه مجوزها به کاربری آموزشی، درمانی یا اماکن مذهبی اختصاص یافته‌اند، از این مالیات معاف هستند.

۵. واحدهای نوساز

• املاک نوساز تا زمانی که مورد اجاره قرار نگیرند، مشمول مالیات اجاره نیستند.

۶. مستأجران وزارت‌خانه‌ها و نهادهای دولتی

• اگر ملک اجاره داده‌شده به وزارتخانه‌ها، شهرداری‌ها یا نهادهای عمومی واگذار شود، درآمد اجاره آن مشمول معافیت یا بعضاً مشمول نرخ کاهش‌یافته است.

چند نکته مهم:

• معافیت صرفاً با ثبت اطلاعات در سامانه املاک و اسکان  و تایید اطلاعات سازمان مالیاتی اعمال می‌شود.

• در صورت مالکیت چند واحد: معافیت فقط برای یک واحد به مالک تعلق می‌گیرد و مابقی املاک مشمول مالیات‌اند.

• انتقال صوری مالکیت به اعضای خانوار برای فرار از مالیات، تخلف محسوب شده و مشمول جریمه خواهد بود.

مهلت، مراحل و سامانه‌های پرداخت مالیات اجاره ملک

۱. مهلت تسلیم اظهارنامه اجاره و پرداخت مالیات

• مهلت قانونی:طبق ماده ۵۳ و ۵۷ قانون مالیات‌های مستقیم، مالکان باید هر سال تا پایان تیرماه سال بعد (۳۱ تیر ۱۴۰۴ برای اجاره سال ۱۴۰۳) اظهارنامه مالیات اجاره را تسلیم و مالیات متعلقه را پرداخت کنند.

• توجه:تسلیم خارج از موعد مشمول جریمه است.

۲. مراحل انجام کار

1. ثبت اطلاعات ملک و اجاره:ورود مشخصات ملک و اطلاعات قرارداد اجاره (اجاره نقدی، ودیعه، مشخصات مستأجر) در سامانه ملی املاک و اسکان (amlak.mrud.ir).

2. ورود به سامانه مالیات اجاره:مراجعه به سامانه my.tax.gov.ir و ورود به بخش «اظهارنامه اجاره املاک».

3. تکمیل اظهارنامه:درج اطلاعات، بررسی محاسبات مالیات و تأیید نهایی.

4. پرداخت مالیات:پرداخت آنلاین از همان سامانه و دریافت رسید الکترونیکی. امکان پرداخت قسطی نیز در بعضی موارد وجود دارد.

5. پیگیری وضعیت و دریافت مفاصاحساب:دریافت شماره ثبت اظهارنامه و وضعیت پرداخت از داشبورد کاربری.

نکات مهم:

• عدم ثبت اطلاعات ملک و اجاره در سامانه املاک و اسکان منجر به عدم پذیرش معافیت یا محاسبه جریمه می‌شود.

• افزایش شفافیت: همه فرایندها، حتی اعتراض و پیگیری، به صورت آنلاین انجام می‌گیرد.

• افراد حقوقی علاوه بر اظهارنامه الکترونیکی اجاره باید اظهارنامه عملکرد سالانه نیز تکمیل کنند.

بیشتر بخوانید: مالیات بر نقل و انتقال ملک

جریمه‌ها و پیامدهای عدم پرداخت یا تأخیر در مالیات اجاره ملک ۱۴۰۴

در صورتی که مالک نسبت به تنظیم و ارسال اظهارنامه اجاره یا پرداخت مالیات در مهلت قانونی اقدام نکند، مشمول جریمه و محرومیت‌های قانونی می‌شود. این جریمه‌ها معمولاً غیرقابل بخشش هستند و به صورت خودکار توسط سازمان امور مالیاتی اعمال می‌شود.

۱. جریمه عدم تسلیم اظهارنامه اجاره

• میزان جریمه:اگر مالک تا پایان تیرماه سال بعد اظهارنامه را ارسال نکند، جریمه‌ای معادل ۳۰٪ مالیات متعلقه برای او در نظر گرفته می‌شود.

• غیرقابل بخشش بودن:این جریمه طبق قانون، قابل بخشش یا تقسیط نیست.

۲. جریمه تأخیر در پرداخت مالیات اجاره

• میزان جریمه:اگر مالک بعد از تسلیم اظهارنامه، مالیات متعلقه را در موعد مشخص پرداخت نکند، ماهانه ۲.۵٪ (دو و نیم درصد) مالیات پرداخت‌نشده به عنوان جریمه دیرکرد به مبلغ اضافه می‌شود.

• محاسبه:این جریمه به‌صورت تصاعدی و تا زمان پرداخت نهایی محاسبه می‌شود.

۳. ممنوعیت نقل و انتقال (محرومیت‌های قانونی)

• مفاصاحساب مالیاتی:بدون ارائه گواهی تسویه مالیات اجاره، هیچ نقل و انتقال رسمی (قولنامه‌ای، سند قطعی، یا رهن و اجاره جدید) برای ملک ممکن نیست.

• استعلام الکترونیکی توسط دفاتر اسناد رسمی/املاکتمامی دفاتر موظف به استعلام آنلاین مفاصاحساب مالیاتی هستند.

۴. سایر پیامدها:

• عدم بهره‌مندی از معافیت‌های سال آینده

• توقیف حساب بانکی یا مطالبات قانونی برای دریافت مالیات معوق

• امکان ثبت و پیگیری تخلفات از سوی سازمان امور مالیاتی در سامانه‌های ملی

حتی اگر مغایرت یا اختلافی در دریافت مالیات وجود دارد، مالک باید ابتدا اظهارنامه را ارسال و سپس نسبت به اعتراض اقدام کند تا مشمول جریمه‌های سنگین نشود.

اعتراض و تجدیدنظر به مالیات اجاره ملک

ممکن است مالک پس از صدور برگ تشخیص یا مطالبه مالیات، به میزان، محاسبات یا حتی تشخیص اداره مالیاتی اعتراض داشته باشد. قانون فرآیند شفاف و مشخصی برای ثبت و پیگیری اعتراض فراهم کرده است.

۱. مواردی که می‌توان به آن‌ها اعتراض کرد

• اشتباه در محاسبه درآمد اجاره (مثلاً اشتباه در تبدیل رهن به اجاره)

• عدم لحاظ معافیت قانونی یا متراژ

• اشتباه در تشخیص مالکیت یا تعداد واحدها

• نرخ نادرست یا اعمال اشتباه جریمه

• تعیین مالیات براساس نرخ منطقه‌ای بالاتر از اجاره واقعی

۲. مراحل ثبت اعتراض

1. ثبت اعتراض در مهلت قانونی:پس از دریافت برگ تشخیص یا مطالبه، مالک حداکثر ۳۰ روز فرصت ثبت اعتراض دارد (هم به صورت حضوری در اداره مالیاتی و هم به صورت الکترونیکی از طریق سامانه).

2. تکمیل فرم اعتراض یا درخواست تجدیدنظر:اطلاعات و مستندات مربوط به اشتباه یا موارد مورد اعتراض بارگذاری می‌شود (مانند کپی قرارداد اجاره، قبوض پرداختی، گواهی شهرداری و…).

3. بررسی در هیأت حل اختلاف مالیاتی:اعتراض ابتدا توسط ممیز مالیاتی و در صورت عدم توافق، توسط هیأت حل اختلاف مالیاتی رسیدگی می‌شود.

4. پیگیری و اعلام نتیجه:رأی هیأت غالباً ظرف چندماه اعلام و در اختتام پرونده اعمال می‌شود.

۳. نکات عملی و مهم

• اعتراض به‌مدت کلیه فرآیند پرداخت را متوقف نمی‌کند؛ بهتر است مالیات را پرداخت و همزمان اعتراض را ثبت کنید تا جریمه دیرکرد اعمال نشود.

• در صورت مخالفت با رأی هیأت بدوی، امکان درخواست رسیدگی مجدد در مراجع عالی‌تر (هیأت تجدیدنظر) وجود دارد.

• مدارک تکمیلی (ورود و خروج مستأجر، گواهی سکونت یا عدم سکونت، ارزش منطقه‌ای، نامه از همسایگان و…) می‌تواند روند رسیدگی را تسهیل کند.

• شرایط ویژه (مانند کرونا یا حوادث غیرمترقبه) گاهی باعث بخشودگی جریمه یا تسهیلات ویژه می‌شود، درباره اطلاعیه‌های سازمان امور مالیاتی به‌روز باشید.

بیشتر بخوانید:  آیا اتباع خارجی میتوانند در ایران ملک بخرند

مالیات اجاره ملک تجاری و اداری

ملک تجاری (مانند مغازه، دفتر کار، واحد اداری، کارگاه، انبار و…) نیز، مثل خانه‌های مسکونی، هنگام اجاره‌دادن مشمول مالیات بر درآمد اجاره می‌شود، اما چند تفاوت و نکته کلیدی در نحوه محاسبه و قوانین معافیت‌ها دارد.

تفاوت‌های مهم ملک تجاری با مسکونی از نظر مالیاتی:

1. عدم معافیت متراژ و نوع مالکیت:

   • برخلاف املاک مسکونی، برای املاک تجاری هیچگونه سقف معافیت متراژ یا استثنایی وجود ندارد.

   • همه درآمدهای اجاره ملک تجاری، از اولین ریال، مشمول مالیات است.

2. نرخ مالیات:

   • برای اشخاص حقیقی:

همان نرخ‌های پلکانی ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم (۱۵٪ تا ۲۵٪ بسته به میزان درآمد سالانه).

• برای اشخاص حقوقی (شرکت‌ها، سازمان‌ها):

نرخ ۲۵٪ روی کل درآمد خالص اجاره محاسبه می‌شود.

3. نحوه محاسبه رهن و اجاره:

   • کاملاً مشابه املاک مسکونی است؛ ودیعه یا رهن طبق فرمول سالانه معادل‌سازی و با اجاره ماهانه جمع می‌شود.

4. مالیات بر ارزش افزوده (در برخی موارد):

   • اگر مالک شخص حقوقی و شمول قانون مالیات بر ارزش افزوده باشد، ممکن است اجاره دریافتی مشمول ۹٪ مالیات بر ارزش افزوده نیز باشد (عمدتاً برای شرکت‌ها و سازمان‌ها).

5. هزینه قابل کسر:

   • هزینه‌های مربوط به نگهداری، تعمیرات اساسی، بیمه یا عوارض قابل استناد (با مستندات و فاکتور رسمی) از درآمد اجاره تجاری کسر و مابقی مشمول مالیات خواهد شد.

مثال عددی ساده:

فرض کنید یک مغازه را با شرایط زیر اجاره داده‌اید:

• اجاره ماهانه: ۱۰ میلیون تومان

• ودیعه: ۶۰ میلیون تومان (طبق فرمول: ۶۰ ÷ ۳۰ = ۲ میلیون معادل اجاره ماهانه)

• کل اجاره ماهانه محاسبه‌شده: ۱۰ + ۲ = ۱۲ میلیون تومان

• درآمد اجاره سالانه: ۱۲ × ۱۲ = ۱۴۴ میلیون تومان

مالیات سالانه (شخص حقیقی):

• تا ۱۰۰ میلیون: ۱۵٪

• ۴۴ میلیون اضافه: ۲۰٪(بر اساس جدول شرح‌داده‌شده در بخش مالیات مسکونی)

نکات تکمیلی:

• برای املاک تجاری هیچ نوع معافیت خانوادگی یا جغرافیایی اعمال نمی‌شود.

• شرکت‌ها و کسب‌وکارها مکلفند جداگانه در اظهارنامه عملکرد خود این درآمد را هم درج و مالیاتش را پرداخت کنند.

• مالکین باید توجه کنند که هرگونه دریافت اجاره تجاری بدون اعلام و اظهار رسمی، مشمول جریمه شدید و حتی امکان پلمب واحد نیز می‌شود.

مالیات بر درآمد اجاره ملک در شهر قم

شهر قم به عنوان یکی از کلان‌شهرهای مذهبی و مهاجرپذیر ایران، ویژگی‌های خاصی در بازار املاک و مالیات بر درآمد اجاره دارد که لازم است مالکان و مشاوران املاک محلی از آن مطلع باشند.

ملاک متراژ معافیت در قم

طبق بخش‌نامه‌های جاری سازمان امور مالیاتی، در شهر قم معافیت مالیاتی برای اجاره یک واحد مسکونی، تا سقف ۲۰۰ مترمربع برقرار است. این سقف، مشابه سایر شهرهای غیر از تهران در نظر گرفته می‌شود و بیشتر از این متراژ، فقط نسبت به مازاد آن، مالیات محاسبه خواهد شد.

نرخ منطقه‌ای و محاسبه ارزش اجاره

در قم، اگر مبلغ اجاره ثبت‌شده در قرارداد از نرخ اجاره منطقه‌ای اعلام‌شده توسط اداره کل امور مالیاتی استان قم پایین‌تر باشد، مبنا برای محاسبه مالیات، نرخ منطقه‌ای مصوب اداره مالیات استان قم خواهد بود، حتی اگر مالک و مستأجر توافق دیگری داشته باشند.

بنابراین توصیه می‌شود هنگام تنظیم قرارداد، حتما نرخ‌های منطقه‌ای (مثلاً مناطق پردیسان، سالاریه، صفائیه، بلوار امین و …) را مورد توجه قرار دهید تا مشمول مازاد مالیاتی نشوید.

نکات ویژه بازار قم

• اغلب واحدهای اجاره‌ای در قم ممکن است به طلاب، دانشجویان یا مؤسسات مذهبی اجاره داده شود. در برخی موارد، اجاره به این گروه‌ها ممکن است مشمول معافیت‌های خاص یا تخفیف‌های موسوم به حمایتی شود؛ البته باید مدارک مرتبط و مجوز کاربری مشخص ارائه شود.
• مالکان باید توجه داشته باشند که در صورت عدم ثبت دقیق اطلاعات ملک و قرارداد در سامانه املاک و اسکان یا عدم تطابق متراژ و نشانی با اطلاعات سازمان، معافیت به‌صورت خودکار لغو و کل سهم اجاره مشمول مالیات خواهد شد.
• براساس اعلام اداره کل امور مالیاتی قم در سال ۱۴۰۴، نرخ‌های منطقه‌ای به نسبت رشد بازار اجاره در قم به‌روزرسانی شده‌اند و برخی محلات با رشد قابل‌توجه نرخ اجاره مصوب روبرو شده‌اند؛ بنابراین محاسبه اولیه را با دقت انجام دهید.

پرداخت مالیات و پاسخ به کنترل‌های اداری

• اداره امور مالیاتی استان قم به طور فعال اطلاعات اجاره‌ها را با اطلاعات سامانه املاک تطبیق داده و در صورت عدم تطابق، نسبت به صدور برگ تشخیص مالیات اجاره اقدام می‌کند.
• پیشنهاد می‌شود مالکان قمی حتماً پیش از پایان تیرماه هر سال، اظهارنامه خود را ثبت و مفاصاحساب مالیاتی را دریافت کنند تا با محدودیت نقل و انتقال روبرو نشوند.

 دسترسی به اطلاعات محلی

• برای اطلاع از آخرین نرخ‌های منطقه‌ای اجاره در شهر قم و بخشنامه‌های بومی، به پایگاه اطلاع‌رسانی اداره امور مالیاتی استان قم  یا مراجعه حضوری اقدام کنید.
• اگر ملک شما در حاشیه شهر (مانند پردیسان یا مناطق جدید) قرار دارد، توجه کنید که در برخی مناطق تازه‌تأسیس، نرخ کمتر تعیین شده و معافیت بر اساس سند مالکیت محاسبه می‌شود.

جمع‌بندی

در سال‌های اخیر، توجه و نظارت جدی سازمان امور مالیاتی بر درآمدهای اجاره‌ای، باعث ایجاد تغییرات اساسی در قوانین و رویه‌های اجرایی شده است. هر موجر، چه مالک واحد مسکونی و چه تجاری، باید بداند که بی‌اطلاعی از روند ثبت، اظهار و پرداخت مالیات، می‌تواند منجر به جریمه‌های قابل توجه، ممنوعیت نقل و انتقالات رسمی و حتی محدودیت‌های مالی شود.

در این مقاله سعی شد به دور از پیچیدگی‌های حقوقی، مسیر شفاف و دقیقی از قوانین مالیات اجاره، نحوه محاسبه، معافیت‌ها، روش‌های پرداخت، جرایم و امکان اعتراض به تشخیص مالیات ارائه شود تا مالکان و مستأجران بتوانند بدون دغدغه، تکالیف خود را انجام دهند.

توصیه نهایی: ثبت به‌موقع اطلاعات ملک و قرارداد اجاره در سامانه‌های رسمی مالیاتی، استفاده از ابزارهای آنلاین و پیگیری وضعیت اظهارنامه، ساده‌ترین راه برای پیشگیری از مشکلات و جرایم است. هرگونه ابهام یا پرسش درباره روند مالیات اجاره را می‌توانید از “بهارمسکن” بپرسید تا پاسخ تخصصی و راهکار مناسب دریافت کنید.